Uch kunlik kelinchak...


Odatdagi dam olish kuni, nonushtadan soʻng yoʻl yoqasidagi oʻrindiqda, musiqa tinglab, oʻtgan-ketganni kuzatib, xayol surib oʻtirgan edim.

- Yaxshimisiz Sanjarjon!!!

Jaranglab ketgan ovozdan bir choʻchib tushdimu, beixtiyor ichimda soʻkib ortimga oʻrgildim. Piyodalar yoʻlkasida iljayib turgan ayolga koʻzim tushgach yuzimga yasama tabassum berib salomlashdim. Odatdagidek yelkamdan olib quyuqqina salom alik qilarkan gapini uzoqdan boshladi:

- Sanjarjon...
- Labbay opoy!
- Sizni juda bezor qildimmi?
- Nega unday deysiz opoy! - dedim, iljayib.
- Mendan xafa boʻlganga oʻxshaysiz! Telefonizniyam atay koʻtarmayabsiza? - opoy sinovchan nazar bilan biroz termilib turdilarda, javob olmagach yana soʻzida davom etdi, - Anovuuu, qurmagʻur qiz nevaram eshikni qulfini buzib qoʻyibdi deng, ha deganda ochilmay, ochilsa yopilmay qoladi!
- Usta chaqirib toʻgʻrilash kerak ekanda opoy... - dedim kinoyali ohangda.

U esa kinoyamni tushunmagandek soʻzida davom etdi:

- Qurib ketsin, oʻzi oʻrnatib bergan rakovina boridi-yu, uyam hadeb tiqib qolyabdi, bir koʻrib berasizmi?

"Ey padariga... Bularga yaxshilik qilibam baloga qolasan!" ichimda soʻkib qoʻyaman.

- Quvurga shama tiqilgandirda yana? Rakovina har baloni toʻkadigan joymas-ku!
- Qaydam, balki... Ha yana shu deng, televizorim qotib-qotib qolyapti bir nima qilish kerakmi aaa oʻgʻlim?
- Hoʻp!

Opoyni ovozidan, ayyorona boqishlaridan asabiylashib, nigohimni undan olib qochdim.

- Shunday qilib qachon uyga borasiz?
- Haligi... Bugun tushdan soʻng, agar vaqtim boʻlsa!
- Boʻlsin oʻgʻlim boʻlsin, vaqt toping... - opoy quvlik bilan kulib qoʻydida; - borsangiz bu gal rozi qilaman, - deb barmoqlarini bir-biriga ishqalab qoʻydi.
- Ha...

"Koʻramiz, ziqnadan qancha chiqargin!" xayolimdan oʻtqazdim.

- Unda tushdan keyin kutaman, albatta boring Sanjarjon... Iltimos yana mendan xafa boʻlib yurmang, bilasiz-u ayol boshim bilan... erkaksiz xonadonda shunday tashvish...
- Boraman, boraman... - ayolni hasratini eshitishga toqatim yetmay gapini keskin uzib, - Hoʻp boraman... - dedim.
- Him... Ishondim!

Bosh irgʻab qoʻydimu, oʻrnimga oʻtirgancha opoyni ortidan kuzatib qoldim. Qotmadan kelgan, istarali ayni damda ayyorona qiyofada niqoblangan poyning ismi Mastura, yoshi 55-60 oʻrtasida. Eri yoʻq bir qizi bor, u ham turmushga chiqib uzoqroq viloyatga ketgan. Bilishimcha, ilgari qaysidir maktabda Fransuz tilidan dars bergan ekan. Mahalla kuy, katta kichik shu sababdan ismini aytishmaydi shunchaki "Opoy" deyishadi.
Aslida opoy yomon inson emaslar, lekin yemniyam dagʻal muomalamni notoʻgʻri tushunmasligingiz uchun, basi maʼlumotlarni aytib oʻtayin.

Opoy - shunday insonlar sirasidanki, bunday kishilar biror soʻzni yoki narsani bir martada tushunmaydilar, yoki atayin shunday qiladi! Oʻzlarini sodda koʻrsatish uchunmi; "Nimaga?" degan savolni haddan ziyod koʻp beradilar, ziyoli aʼqilli kishi uchun bemaʼni odat! Yana bir yoqmaydigan odati, manfaatli inson bilan qarindoshdek yaqin boʻlvoladiyu, hamisha ishini tekinga bitirb olish payida boʻladi... Yana bu kimsa oʻziga toʻq, kunlik daromadi tuzukkina boʻlishga qaramay, suhbat boshladi deguncha hadeb bevaligini pesh qilib noliyverishi, oʻta ketgan ziqnaligi rosa meʼdaga urib ketadi.

Adashmasam opoy bilan, bundan uch yil avval yaqindan tanishgan edim. Oʻshanda soddadil onajonim, qandaydir yigʻinda opoy bilan soʻzlashib qolibdi; uylaydigan oʻgʻlim bor - oʻzi qoʻli gul usta, qoʻlidan hamma ish keladi, bitta yaxshi qiz jiyaniz bor ekan deb rosa meni maqtabdilar. Boya tarifini keltirgan Mastura opoy esa, beva ekanligini uyida erkak yoʻqligidan, basi yumishlarda qiynalib qolayotgani aytib, onamdan meni unga yordam berib turishimni soʻrab, evaziga oʻsha qiz jiyani bilan boshlarimizni qovushtirib, qoʻyishda bosh qosh boʻlishini aytib, onamga kelin vaʼda qilibdi. Shu shu boʻldi-yu avvaliga, xushroʻy juft halol ilinjida, keyin savob uchun deb jonim bilan yumushlariga qarashib yurdim. Bora bora opoy xuddi tekin mardikordek boʻlar boʻlmas ishlargayam chiqaraverib, rosa xunob qildi. Aytgan jiyani haqiqatda juda dilbar qiz edi, biroq surishtirib bilsak u allaqachon boshqasiga unashilgan ekan. Opoy shuni bilsada, har gal yosh bolani shirinlik bilan ovragandek quloqqa lagʻmon ilaverdi. Shundan soʻng undan koʻnglim qoldi. Menam ayyorlik yoʻliga oʻtib, bu ayoldan oʻzimni olib qochishga harakat qila boshladim. Lekin shunga qaramay baribir tutilib qolaveraman.

"Bugun maza qilib dam olaman deb oʻylovdingmi? Ana bu ham nasib etmaydigan boʻldi. Oʻylanib oʻtirma, vaʼda berdingmi bajar. Mayli boʻladigan ishni boʻlgani yaxshi, bugunam savobga ishlasang ishlabsanda, yoʻq deyishni bilmaganingdan keyin... Battar boʻl Sanjar laqmi... Ey koʻngilchan koʻnglidan seni!!!" dedim oʻzimni oʻzim koyib qoʻydim.

Darhaqiqat ismim Sanjar yoshim 23 da, boʻyim 177 sm (sizga qiziq boʻlsa) kelishgan yigitman deb ayta olaman (har kimam oʻzi haqida shunday oʻylasa kerak!). Yana eng muhimi gʻirt boʻydoqman. Onamni taʼbiri bilan aytganda qoʻlimdan yigit kishi qilishi mumkin boʻlgan hamma ish keladi.(Lofdan holi)

Tizzamga shapatilab urdimu tushdan keyingi vaqtni kutib oʻtirmay, uydan asboblar qutisini olib chiqib, opoyni uyiga yoʻl oldim. Shu tobda u ham uch toʻrt hamrohlari bilan shoshib qayoqqadir ketatayotgan ekan. Meni koʻrgach ulardan ajrab chiqdi.

- Opoy tushgacha sizni yumishlarizni tez bajarib soʻng ketaman. Uydayam basi ishlar chiqib turibdi!
- Voyyy oʻzim oʻrgilay... rahmat Sanjarjon... - u quvonib ketdi, - Lekin shu deng... - sheriklari ortidan qarab qoʻyarkan, choʻntagidan kalit olib menga uzatdi, - Sanjarjon... haligi meni... siz-chi tortinmay uyga boravering hoʻp? Uyda, nabiram bor. Meni... men-chi zarur yurishim chiqib turibdida, - xijolatdan tutilib-tutilib qolayotganidan yuzi qizarib, qitmirona jilmaydi - Nafaqa kelayotgan ekan, odam koʻpayib ketmasdan borib tez navbat olvomasam, keyin yetmay qoladi... Kelsa olaman-u qaytaman,maylimi Sanjarjon?
- Boʻlmasa boshqa kuni kelarmana?
- Yoʻq... Bugundan qolsa boʻlmaydi..
- Ha mayli. Lekin oʻziz qancha vaqtda qaytasiz?
- Uzogʻi bir soat, boʻlmasa... Navbatga qarabda!
- Him... Men borib ishni qilib turaman!
- Maʼqul gap... Yashang Sanjarjon, - suyunganidan yelkamdan silab qoʻydi, - Endi siz uyga boringda hech tortinmay kiravering...

Opoy nafaqa ilinjida hamrohlari ortidan jadallab ketdi, men esa opoyni uyiga qarab shoshdim. Sababi opoy kelmasdan ishni bitirib tezda ketish kerak, aks holda qoʻshimcha ishlar buyuradi, kechgacha qoʻyib yubormaydi. Keyin mijgʻov ayolni vaʼzxonlikni eshitishga sira toqatim yoʻq. Shu oʻy-xayolda uchinchi qavatga oʻqday uchib chiqib, eshigini qoqdim hech kim chiqmagach oʻzim ochib ichkariga kirib bordim. Opoy nabiram uyda degani uchun tortinmay kirib boraverdim.

- Holisxon... Holisxon...

"Qayoqqa gumdon boʻldi buuu nabirasi?!"

Haya, esim qursi! Aytgancha asosiy qahramoni tanishtirishni unutibman. Bu opoyning 17 yoshlardagi nabirasi Holisxon.
Mahalladagi gʻiybatchilar uch kunlik