U ayol goh-gohida
ishxonamizga kelib
turardi. Balki uni
shunchaki ayol
desam, biroz yoshi
o‘tinqirab
qolgandek taassurot uyg‘otar
sizda. Chunki, ayol deyish nisbiy
tushuncha. O‘n yetti yoshli qizni
ham, yetmish yoshli onaxonni
ham ayol deyish mumkin.
Shuning uchun ham uni ayol
emas, juvon deyish ma’qulday.
Qolaversa, madaniyroq. Ishqilib,
juvon haqida ishxona
xodimlarining birortasida tugal,
aniq fikr yo‘q edi. U kelardi, hazil-
huzul qilardi, ketardi.
Kompyuterda o‘tirib nima ish
qilishini ham hech birimiz
bilmasdik. O‘sha kuni u ancha
vaqt ushlanib qoldi. Tumandan
qatnab ishlagani uchun ishdan
ertaroq chiqib, uyiga qaytishi
kerak.
Aytgancha, uning eri yo‘q edi.
Demak, juvon haqida nimanidir
bilardik. Qolaversa, yuzlari
shevada aytganda biroz
qorashirg‘ay, sochlari esa
jingalakka moyil, doimo yasan-
tusan qiladi, bo‘yi ham kaltaroq.
Juda ko‘p kulardi. Tushunish
qiyin, ko‘p kuladigan odam
haqida har xil xayolga borish
mumkin: u sizdan nimanidir
yashirayapti, siz bilan
qalinlashishni xohlayapti, yolg‘on
gapirayapti, o‘zini o‘ng‘aysiz
sezayapti… va hokazo. Lekin
bizning juvonimizga bu
taxminlarning barchasi to‘g‘ri
kelardi. Yana shu gap – uni
yaxshi bilmasdik!
Ishxonada eng kichigi men va
Aziz. Yoshimiz ham teng, bitta
institutni bitirib, bir joyda
ishlayotgandik. Juvonning
qiliqlari bizga yoqardi. Uning
g‘ashiga teksak, tegajog‘lik qilsak
ham indamasdi. Bizni yosh bola
bilardi… yo ungayam bu yoqardi.
Bizdan uch-to‘rt yosh katta
bo‘lsa-da o‘zimiz tengi ko‘rib
hazillashaverardik. Sochidan
tortib, burniga teginardik. U
soxtaqovoq bilan «hujum»
qilardi. Biqinimizdan «boshqacha
qilib» o‘yib olardi.
Juvon rostdan ham sirli edi.
Xayolimda uning ichida dardi
bordek tuyulardi. U menga
ba’zida «yorilmoqchidek»
bo‘lardi. Aslida kimning ham
dardi yo‘q? Axir eridan ajragan
ayol bo‘ladi-yu dardi
bo‘lmasinmi? Nega ajrashgan,
buning qandaydir sababi bor-ku.
O‘sha qandaydir sabab albatta
uning dardi bo‘lsa kerak. Balki
eriga ko‘ngli bo‘lmagandir yoki
eri urgandir, yoki boshqa narsa,
nima bo‘lsayam, bizning juvon
azob chekkan. Buni sezardim.
Ko‘p qiynalgani shundoqqina
sezilib turardi. Himoyasiz,
suyanchsiz ayolni farqlashdan
osoni bormi? Ular yo ko‘zingizga
tik qarab gapiradi yoki aksincha.
Bu uning tanlagan yo‘liga bog‘liq,
albatta.
Ha, o‘sha kuni ertalab
kelganidayoq uning kayfiyati
yaxshi emasligini sezdim.
Shuning uchunmi, berilib ishladi.
Kun qaytayotgan bo‘lsa-da juvon
qaytishni o‘ylamasdi. Deraza
oynasidan g‘ira-shira bo‘lib
borayotgan osmonga qarab-
qarab qo‘yardi.
– Nima, bugun uyingizga
ketmoqchi emasmisiz? – Aziz
betakallufligiga borib juvonga
savol berdi. Juvon anoyi emas.
Ko‘pni ko‘rgan ayollarday javob
qaytardi:
– Ikki bo‘ydoq meni biror joyga
taklif qilsalaring-chi?
– Bo‘pti, biznikiga boramiz. Osh
qilib berasiz, o‘tiramiz… - Aziz
yana surbetlik qildi.
Taajjub, juvon «yaxshi» deb kulib
qo‘ya qoldi. Avvaliga bu gaplarga
unchalik e’tibor qilmagan bo‘lsak-da rostdan ham u qaytishni
o‘ylamay qo‘ydi. Ayolning fe’li
g‘alati-da. Yanada berilib ishga
kirishdi. Ishxonada uchovimiz va
qorovul qoldi.
Aziz nimanidir o‘ylab ichi
yonayotgandi. Nima qilarini
bilmay, u yoqdan bu yoqqa borib
kela boshladi. Biroz oldin juvonni
uyga taklif qilib qo‘yganidan
o‘ng‘aysiz ahvolga tushayotgandi.
O‘zi u shunaqa – doim shoshadi.
Men ham atay unga qaramadim.
Tashqariga chiqib ketdi. Yana
qaytib kirdi. Yana chiqib ketdi.
Meniyam chaqirdi.
– Nima qilamiz? – co‘radi.
– O‘zing bilasan, sen taklif qilding,
- bo‘ladigan voqeani o‘ylab
oldindan terga botdim.
– Ov, asabimga tegma, nima
qilamiz, ayt! – sherigim ham nima
qilishni bilmayotgandi. – Balki
hazil qilgandir, biror
tanishinikiga ketsa kerak.
Kiraylik-chi, so‘raymiz. Ketmasa,
tavakkal, xonaga boraveramiz.
Bitta konyak, ozroq kolbasa,
mayda-chuyda olsak bo‘lar…
Cho‘ntagini ushlab qo‘ydi.
Kabinetga kirsak, juvon
kompyuterlarni o‘chirayotgan
ekan. Biz bilan ketishni xohlamas,
deb umid qildik. Fikri
o‘zgargandir. Ikki "go‘dak”ni bir
qo‘rqitib qo‘yay degandir. Yo‘q,
unday emas ekan. "Ketdik,
yigitlar” deb bizni oldiga soldi.
Yo‘l-yo‘lakay biroz oldin
rejalashtirgan narsalarimizni
do‘kondan xarid qildik. Juvon
yonimizda turgani uchun yana
boshqa mayda-chuydalar ham
qo‘shildi. Yaxshigina bozorlik
bo‘ldi. Agar bu narsalarni do‘stim
ikkimiz mayda chaynasak, biror
haftacha yashardik. He…
arzimabdimi.
Podezdga kirib zinadan
ko‘tarilayotganda xonamizning
ahvolini ko‘z oldimga keltirib,
yuragim orqaga tortib ketdi.
Qariyb bir necha oydan buyon
yuvilmagan idishlar uyulib
qolgan. Supurilmaganiga ham
haftalar bo‘lgan. Esimda, yaqinda
bir-ikkita kursdoshlar kelganda
uyni supurgandik. Latta-puttalar,
ko‘rpa-to‘shaklar boshqa jins
vakillari ko‘zi tushadigan holatda
emasdi, albatta. Qo‘polroq qilib
aytganda, uyimizga mog‘or hidi
unnab qolganini o‘shanda
sezdim. Eng yomoni, bu o‘ylarni
zinadan ko‘tarilgunimizcha
o‘yladim. Ilgariroq xayolimga
kelsa bo‘lmasmidi?
Juvon bizning kulbaga kira solib,
burnini jiyirdi. Ochiqdan-ochiq
jirkanganini yashirmadi. Avvaliga
yarmi uzilib yotgan pardalarga,
so‘ng chala yig‘ilgan ko‘rpa-
to‘shakka bir-bir qarab chiqdi.
Oshxona tomondan kelayotgan
noxush hiddan ko‘ngli
ag‘darilgudek bo‘ldi. Hayronman,
xonamizga juvon kirgunicha
bunchalik rasvo uyda
yashashimiz biror marta bo‘lsin
sezilmagan ekan.
– Uzr, bo‘ydoqchilik, aybga
buyurmaysiz, - gapni burmoqchi
bo‘ldim. Hozir eslashga qo‘rqadi,
kishi. Uni shu ahvolda o‘tirishga
taklif qildik.
Juvon bizni uyimizdan chiqarib
yubordi. "Bir aylanib kelinglar”
dedi. Oshnam bilan ko‘cha
muyulishidagi do‘konga qarab
yurdik. Ko‘chada pista chaqib,
o‘zimizcha nimalar qilishimizni
o‘yladik. U menga sen boshla
dedi, men unga avval sen boshla,
dedim. Biror soatcha tashqarida
turdik. Negadir uyga kirishga
unchalik shoshilmasdik. Juvon
bizning xonamizni tartibga
keltirishi odatiy holdek, ko‘chada
aylandik.
Uyga kirganimizda, xonamizni o‘zimiz tanimay qoldik. Juvon
shuncha idish-tovoqni qanday
yuvib ulgurgani-yu, cho‘ltoq
supurgi bilan xonani chinnidek
qilib supurib qo‘yganiga
ishonmadik. Oshxonadan ham
yoqimli hid kelayotgandi. Osh!
Dasturxon ham o‘ziga xos
bezalgan. Xonani ayol isi tutib
ketgan. Fikrimcha,
sumkachasidagi atirdan olib
sepgan edi. Ochig‘i, uni bunchalik
orasta, deb o‘ylamagandim. Unga
mehrim iyib ketdi. U o‘zini shu
uyning bekasidek tuta
boshlagandi. Biz esa rostdan
ham uning uyiga kelgandek,
begonasirab uyga kirdik.
– Yaxshiyam, "xozayn”laring chet
elga ketgan ekan, bo‘lmasa
ikkalangizni ham quvib
chiqararmidi? – juvonning biroz
oldingi horg‘in, tushkun
kayfiyatidan asar ham
qolmagandi. – Sal tozalab
o‘tirsalaring bo‘ladi-ku. Endi u
o‘zini opamizday tuta boshladi.
Azizni bilmadim-u lekin men uni
uyimizga olib kelganimizdan
afsus qila boshladim. Aniqrog‘i,
uyaldim. Ishqilib, xayolimizdan
o‘tgan narsalarni sezib
qolmadimikan. U o‘z xonadonida
erishmagan bekaligini